Proces zaopatrzenia protetycznego

1. Badanie

• Wstępne badanie przed amputacją.

  Gdy zabieg amputacji jest planowany wcześniej - wstępne badania i wywiad przeprowadzane są w szpitalu przez lekarza prowadzącego. Jeśli masz jakiekolwiek pytania - zwróć sie do personelu medycznego szpitala (są zobowiązani udzielić wyczerpujących odpowiedzi); jeśli interesuje Cię przyszłe zaopatrzenie lub postępowanie po amputacji - zapraszamy do kontaktu z nami.

  W przypadku amputacji urazowej konsultacja często jest możliwa dopiero po amputacji. My w Ottobock chcielibyśmy być włączeni w proces rehabilitacyjny najwcześniej jak to możliwe. Nasz protetyk i terapeuta może odpowiedzieć na Twoje pytania i nakreślić plan przyszłego postępowania. Będziemy bardzo zadowoleni współpracując z Twoim lekarzem abyś mógł osiągnąć najlepsze rezultaty rehabilitacji. Skontaktuj sie z najbliższym Centrum Ortopedycznym Ottobock przed lub zaraz po operacji - umówimy się na spotkanie.

• Rozmowa z innymi amputowanymi

  Nasze doświadczenie potwierdza pozytywny efekt kontaktu z innymi osobami po amputacji. Rozmawiając z innymi Pacjentami dowiadujesz się jak oni radzą sobie w nowej sytuacji. Ponadto możesz skorzystać z ich porad jak żyć z protezą, jak korzystać z zaopatrzenia każdego dnia. Chętnie pomożemy Tobie skontaktować sie z innymi użytkownikami protez w podobnej do Twojej sytuacji.

• Kondycja kikuta i jego ocena po amputacji

  Zaraz po amputacji należy skoncentrować sie na jak najszybszym wygojeniu kikuta, aby możliwe było jak najwcześniejsze rozpoczęcie terapii. Jest możliwe, że zaraz po operacji w ranie będzie umieszczony dren do odprowadzania krwi i płynów z rany.

  Aby zaproponować Tobie najlepsze rozwiązanie, technik ortopeda przeprowadzi z Tobą indywidualny wywiad i badanie fizykalne w Centrum Ortopedycznym Ottobock. To jest miejsce, gdzie Twoje potrzeby zostaną jasno określone.

2. Terapia

• Terapia obrzęków

  Zaraz po amputacji spodziewać się należy opuchlizny tkanek miękkich kikuta. Jest to normalna, zdrowa reakcja pooperacyjna. Zazwyczaj ustępuje ona po kilku tygodniach. Aby nie doprowadzić do trwałego obrzęku tkanek nleży od samego początku podejmować działania minimalizujące opuchliznę, a jednocześnie kształtujące i hartujące kikut. Do chwili zagojenia rany i usunięcia szwów zazwyczaj zakłada się lekki opatrunek. Stopniowo należy zwiększać ucisk (kompresję) na cały kikut, pamiętając, że nacisk powinien być największy na szczycie i zmniejszać się w górę kikuta. Należy dbać, aby blizna pooperacyjna pozostała miękka i sprężysta. W tym celu stosuje sie specjalne maści i kremy oraz delikatny masaż. Wszystko to jest bardzo istotne do przyszłego użytkowania protezy.

• Terapia kompresyjna

  Po zdjęciu opatrunku z kikuta, stosuje się specjalne bandażowanie kompresyjne. Zapewnia to właściwe krążenie w kikucie, zmiejsza ból i pomaga w gojeniu blizny oraz właściwie kształtuje kikut. Na początku opatrunek ten powinien być zakładany przez wykwalifikowany personel. Z czasem możliwe i wskazane jest nauczenie tej techniki opiekunów (rodzinę), aby kontynuować tę terapię w warunkach domowych.

  Opaską (bandażem uciskowym) dozuje się kompresję podczas całego dnia i w nocy. Czas bandażowania powinien być odpowiednio długi, aby właściwie przygotować kikut do założenia protezy.

  Alternatywą dla opaski jest lej silikonowy, będący szybkim i łatwym rozwiązaniem stosowanym w terapii uciskowej. Ucisk w nim nie jest tak indywidualny jak przy bandażowaniu, jednak wygoda i szybkość zakładania są jego głównymi zaletami. Leje dostępne są w różnych rozmiarach. Stosując silikon koniecznie zwróć uwagę, aby pomiędzy szczytem kikuta i lejem nie zbierało się powietrze. Dodatkową zaletą leja silikonowego jest pozytywny wpływ na bliznę - staje sie ona miękka i elastyczna.

• Właściwa pozycja ciała

  Zaraz po operacji możesz nie być w stanie samodzielnie zmienić pozycji ciała w łóżku. Personel pielęgniarski powinien pomagać się Tobie obracać i zmieniać pozycję kilka razy dziennie aby zapobiec powstaniu odleżyn. Celem tego jest także znalezienie pozycji wolnej od bólu oraz redukującej ryzyko powstania przykurczy zgięciowych. Należy znaleźć takie ułożenie, które nie spowoduje skrócenia lub usztywnienia mięśni w obrębie kikuta. Wskazówek i instruktarzu udzieli Tobie terapeuta, lekarz lub personel pielęgniarski.

• Ukierunkowane przygotowanie do zaopatrzenia

  Rozpoczęcie terapii jest bardzo ważnym krokiem w powrocie do sprawności. Specjaliści przygotują dla Ciebie indywidualny program terapeutyczny. Polecamy rozpocząć działania aby jak najszybciej po operacji wzmocnić mięśnie. Jednym z pierwszych ćwiczeń, które powinieneś trenować jest przesiadanie się z łóżka na wózek (krzesło).

  Ułatwi to późniejszą rehabilitację. Twój terapeuta zaprezentuje inne ćwiczenia, aby optymalnie przygotować Cię do zaopatrzenia protetycznego.

• Trening mięśniowy

  Trening mięśniowy stanowi ważny element przygotowania do stosowania protezy. Składa się on głównie z ćwiczeń wzmacniających tułów, mięśnie ramion i nóg oraz rozciągania i ćwiczeń równoważnych. Może być prowadzony z lekkimi obciążnikami, taśmami do ćwiczeń, w różnych pozycjach: leżąc, siedząc lub stojąc. Można włączyć także ćwiczenia kikuta. Właściwy dobór ćwiczeń i ich intensywność ustal z terapeutą.

3. Propozycja protezy

• Konsultacja

  Twój protetyk z Centrum Ortopedycznego Ottobock rozważy wszelkie istotne czynniki mające wpływ na zaopatrzenie. Są to między innymi: kondycja fizyczna, ogólny stan zdrowia, poziom amputacji, poziom motywacji, oczekiwania w stosunku do protezy, a także warunki w jakich funkcjonujesz zawodowo i prywatnie. Na podstawie systemu oceny mobilności Mobis wszystkie komponenty dobierane są indywidualnie dla Ciebie. Głównym celem jest przywrócenie Twojej sprawności i niezależności, zapobiegając zaburzeniom postawy, równowagi oraz naiprawidłowym napięciom mięśni.

4. Pomiar

• Prawidłowy pomiar jest bardzo ważny

  Odzyskaną sprawność rozumiemy w Ottobock także jako pełne zaufanie do Twojej protezy nogi lub ręki we wszystkich czynnościach codziennych. Musisz być w stanie kontrolować protezę w każdej fazie ruchu, aby w pełni wykorzystać jej funkcjonalność. Dlatego lej protezowy - element łączący kikut z protezą nogi lub ręki musi być dobrze dopasowany, tak jak wygodne buty. Dlatego stosujemy lej pełnokontaktowy, który zapewnia pełniejszą kontrolę i lepsze funkcjonowanie całej protezy. Ottobock stale rozwija i udoskonala metody pomiarowe kikuta oraz całego ciała, aby zapewnić właściwe dopasowanie leja i pozostałych elementów protezy.

5. Produkcja

• Indywidualnie dopasowany proces

  Wykorzystując pomiary, protetyk wykonuje wierną kopię Twojego kikuta, który jest bazą do stworzenia termoplastycznego leja tymczasowego. Następnie dobiera i ustawia pozostałe elementy całej protezy nogi lub ręki.

6. Dopasowanie

• Tymczasowa proteza nogi

  Zazwyczaj konieczne jest wykonanie protezy tymczasowej, a dopiero później ostatecznej. Ponieważ lej tymczasowy jest wykonany z materiału termoplastycznego - możliwe jest dokonywanie zmian i poprawek w leju, bez konieczności jego wymiany (w określonym zakresie). Jeśli zmiany kształtu i obwodu kikuta są duże, należy wykonać kolejny lej tymczasowy, aby stale zapewniony był komfort i pełne dopasowanie do ciała.

  Pozostałe elementy protezy (stopa protezowa, kolano protezowe, adaptery) są już ostateczne - abyś uczył sie funkcjonować z nimi jak najlepiej od samego początku. Lej tymczasowy używa sie do momentu ustabilizowania zmian w kikucie. Konieczne będą kilkukrotne wizyty w Pracowni Ortopedycznej Ottobock aby wykonać niezbędne zmiany i dostosowania zaopatrzenia.

  Rozumiemy, że może to być uciążliwe dla Ciebie, ale jest niezbędne do właściwego ukształtowania kikuta oraz do wykonania perfekcyjnej protezy ostatecznej. Po ustabilizowaniu się zmian wykonuje się lej ostateczny. Cały proces może trwać od kilku do kilkunastu miesięcy. Musisz być cierpliwy i ściśle współpracować z technikiem aby osiągnąć pozytywny rezultat.

• Ostateczna proteza nogi

  Gdy po kilku próbach będzie możliwe wykonanie ostatecznego leja protezowego, dopasujemy i połączymy wszystkie elementy protezy. Proces i sposób ustawienia może różnić się u każdego Pacjenta w zależności od jego postawy, wzrostu i wagi. Technik ortopeda zaproponuje Tobie najlepsze rozwiązanie. Po wykonaniu protezy ostatecznej dokonuje się ponownego sprawdzenia wyosiowania i wszelkich ustawień, które dostosowuje się do Twoich potrzeb i możliwości. Na tym etapie możliwe jest wykonanie indywidualnego, silikonowego pokrycia protezy.

7. Rehabilitacja

• Proces rehabilitacji

  Aby zapewnić optymalną równowagę pomiędzy technologią protetyczną i terapią powinieneś trenować pod okiem specjalisty w naszym Centrum Ortopedycznym Ottobock lub poza nim. Większa część rehabilitacji będzie przebiegała w specjalistycznym ośrodku lub oddziale rehabilitacyjnym. Dlatego my w Ottobock chcielibyśmy mieć możliwie bliski kontakt z tym ośrodkiem podczas Twojej rehabilitacji aby wspólnie prowadzić Ciebie przez ten proces.

  Rozpoczęcie rehabilitacji uzależnione jest od kondycji kikuta. Przede wszystkim rana operacyjna musi być całkowicie wygojona. Kikut musi mieć odpowiedni kształt (bez obrzęku) i powinien być niewrażliwy na dotyk oraz ucisk. Przygotowanie do zaopatrzenia może zająć nawet 6 miesięcy. Czas użytkowania protezy tymczasowej z lejem testowym zależy od Twoich indywidualnych predyspozycji oraz Twojego zaangażowania, motywacji i aktywnego udziału w całym procesie.

• Pielęgnacja kikuta

  Podczas rehabilitacji dowiesz się jak dbać o kikut i bliznę. Terapeuta przekaże Tobie wszystkie potrzebne informacje. Aby zapobiegać rogowaceniu skóry, należy myć kikut delikatnym mydłem (np. Derma Clean) dwa razy dziennie.

  Ciało należy oklepywać na sucho, a także stosować specjalne kremy do odczulania kikuta. Zalecamy stosowanie preparatów Derma Prevent i Derma Repair, aby uniknąć odparzeń i obtarć a także w celu zmiękczenia i uelastycznienia skóry. Założenie protezy nogi zaraz po myciu kikuta może być nieco utrudnione z uwagi na minimalne opuchnięcie tkanek. Aby zapobiegać infekcjom powinieneś zwracać szczególną uwagę na załamania i zmarszczenia skóry oraz przykurcze blizny.

  Wypatruj uszkodzeń skóry, punktów nacisku i pęcherzy, które wymagają kontroli lekarza lub pielęgniarki. Aby skontrolować tylną stronę kikuta zalecamy używanie lusterka. Elastyczność blizny można osiągnąć poprzez delikatny masaż i rozciąganie jej.

• Pielęgnacja zdrowej nogi

  Gdy amputowana kończyna nie może wspierać ciężaru Twojego ciała, zdrowa kończyna jest nadmiernie obciążana. Dlatego powinieneś ją kontrolować i dbać o nią szczególnie. Kontroluj drobne rany i podrażnienia, aby nie uległy zainfekowaniu. Jeśli do tego dojdzie, skonsultuj to z lekarzem.

  Dodatkowo, aby uniknąć zranień, nie powinieneś chodzić, stać lub przesiadać sie na wózek bez obuwia. Najlepiej używać wygodnych butów z wkładkami (jeśli to konieczne) i wełnianych lub bawełnianch skarpetek, które wchłaniają pot i bez gumek ściągających, które mogą upośledzić krążenie krwi w stopie. Codziennie zmieniaj skarpetkę aby zapobiec infekcjom, dbając także aby nie zaginały się i marszczyły w bucie.

• Właściwe zakładanie i zdejmowanie protezy

  Podczas rehabilitacji nauczysz się jak poprawnie zakładać i zdejmować protezę nogi. Różne są sposoby zakładania, w zależności od typu zawieszenia protezy i charakterystyki kikuta. Z pomocą technika ortopedy nauczysz się najlepszego dla Ciebie sposobu obsługiwania Twojej protezy.

• Siadanie i wstawanie

  Teraz czas na naukę wstawania i siadania. Konkretne ćwiczenia zależą od rodzaju elementów użytych do zbudowania Twojej protezy. Użytkownik protezy podudzia (amputacja poniżej kolana) musi próbować równomiernie obciążać obydwie nogi podczas siadania i wstawania.

  Jest to kluczowe dla odciążania kończyny zdrowej i pozwala zapobiegać przeciążeniom. Użytkownik przegubu kolanowego C-leg lub Genium, czyli po amputacji na poziomie uda (powyżej kolana) postępować powinien w ten sam sposób.

• Nauka chodu z protezą

  Przy nauce chodu koncentrujemy się na ćwiczeniach równowagi i koordynacji, wzmacnianiu mięśni miednicy i górnych partii ciała, a także na obciążaniu strony amputowanej. Indywidualny program ćwiczeń musi uwzględniać Twoje oczekiwania i możliwości techniczne Twojego zaopatrzenia. Trening chodu rozpoczyna się gdy w sposób wystarczający i pewny posługujesz się Twoją protezą. Możesz i powinieneś pozytywnie wpłynąć na jego efekty przez wzmacnianie mięśni potrzebnych do stabilizacji pozycji ciała.

  Początkowo będziesz trenował chodzenie pomiędzy poręczami. Pomoce do chodzenia (balkonik, kule łokciowe, laska) będą stopniowo redukowane abyś mógł poruszać się samodzielnie. Nauczysz się odpowiedniej techniki chodzenia po różnych nawierzchniach a także pokonywania schodów i pochyłości.

8. Kontrola jakości

• Ostateczne korekty

  Gdy wszystkie osoby zaangażowane w proces zaopatrzenia (technik, terapeuta, lekarz) zaakceptują wykonanie protezy, należy dokonać ostatecznych ustawień, udokumentować to także w postaci zdjęć lub filmów. Zanim opuścisz Centrum Ortopedyczne Ottobock, otrzymasz ostatnie wskazówki na najbliższą przyszłość oraz instrukcję obsługi protezy, zawierającą ważne informacje dotyczące użytkowania protezy w codziennych sytuacjach.

9. Stała opieka

• Pozostańmy w kontakcie

  Ottobock jest stabilnym partnerem , który pomoże Tobie sprostać wyzwaniom, które podejmujesz. Dlatego nawet po wykonaniu i dopasowaniu protezy oraz po pierwszym etapie rehabilitacji jesteśmy z Tobą w stałym kontakcie. Zalecamy regularne wizyty w naszym Centrum Ortopedycznym, podczas których możemy od razu reagować na bieżące potrzeby związane z Twoim zaopatrzeniem.

  W celu kontynuowania treningu w domu, stworzyliśmy aplikację "Rehabilitacja po amputacji", która zawiera propozycje ćwiczeń do zwiększenia Twojej siły i wytrzymałości oraz do poprawy koordynacji i równowagi. Pobierz ją bezpłatnie na urządzenia mobilne lub stacjonarne z systemem operacyjnym iOS (w języku angielskim) lub Android (w języku polskim):

---